Op een gegeven moment komt de tijd dat een familiebedrijf overgedragen wordt aan een volgende generatie. Ieder bedrijf denkt dat de problemen die er bij hen spelen uniek zijn en dat niemand anders dat zo ervaart. Echter, in de praktijk lijken de processen die zich afspelen tijdens de overdracht van een familiebedrijf veel op elkaar.
Het begint allemaal met deze basisstappen:
Ben je er klaar voor?
De nieuwe generatie moet zich klaarmaken om het bedrijf over te nemen. De zittende generatie moet klaar zijn om het bedrijf los te laten.
Wil je echt samenwerken aan het succes in de toekomst?
Als de overname besproken wordt, dan komen er verschillende inzichten boven tafel.
• Hoe ga je daar als familie mee om?
• Hoe ga jij daar mee om?
• Ben je als familie in staat om in echte win-win te denken?
• Ben je bereid om naar elkaar te luisteren en echt te begrijpen wat de ander zegt?
• Ben je in staat om 1 + 1 = 3 samen te realiseren?
Heb je gezorgd dat dingen goed geregeld kunnen worden?
Als je er klaar voor bent en de samenwerking is duidelijk, dan moet je de zaken formeel gaan regelen.
• Hoe ga je het bedrijf overdragen?
• Wat worden de nieuwe rollen?
• Hoe gaat het er juridisch en financieel uitzien?
Wat is nu het probleem?
Iedereen zal beamen dat dit de logische stappen zijn.
Waarom is een overdracht van een familiebedrijf dan vaak zo moeizaam?
Waarom vechten families elkaar soms de tent uit als er een overdrachtsproces wordt gestart?
Dat komt omdat mensen vaak met de laatste stap beginnen.
Laten we het zakelijk maar regelen, daar draait het per slot van rekening om.
En dan gaat het mis.
Ouders, kinderen, broers en zussen vergeten met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren.
Ze begrijpen niet van elkaar wat ze willen en er komen irritaties. Met als gevaar dat zowel het bedrijf als de familie er onder lijdt.
Dat wat zakelijk zo goed leek, gaat ten onder aan onduidelijke communicatie en een gezamenlijke visie en focus op de toekomst. Vreselijk voor alle betrokken.
Dat kan anders!
Een stappenplan speciaal voor familiebedrijven
Als gebrekkige communicatie en geen gezamenlijke visie en focus belangrijke factoren zijn waardoor dingen misgaan, dan moeten we daar aan werken.
Zelf gebruik ik het werk van de Amerikaanse denker Stephen Covey als basis.
Covey ontwikkelde een model dat bekend staat als ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’. Het gaat over hoe je je eigen leven wil inrichten in relatie tot de mensen die belangrijk voor je zijn. Een perfect uitgangspunt voor de overname van familiebedrijven.
In dit artikel deel ik graag de verschillende eigenschappen en leg ik uit hoe die kunnen bijdragen aan een succesvolle overdracht van het familiebedrijf in goede harmonie.
1) Eerst de mens, dan pas het bedrijf
2) Droom jouw bedrijf
3) Plan terug naar de dag van vandaag
4) Denk win-win
5) Eerst begrijpen, voordat je begrepen wordt
6) Zoek naar synergie
7) Houd de zaag scherp
1) Eerst de mens, dan pas het bedrijf
Wil je instappen in het familiebedrijf? Wil je het bedrijf dat je hebt opgebouwd loslaten?
En vooral, waarom wil je dat?
Wil je dat omdat je vindt dat dat van je verwacht wordt? Of wil je dat omdat je daar een hele sterke drive voor hebt. Dat maakt nogal een verschil.
Dus voordat je begint te praten over welk zakelijk aspect dan ook, moeten alle betrokkenen voor zichzelf duidelijk hebben wat ze willen. In de praktijk is dit een lange weg. Maar het is wel de basis voor een succesvolle overdracht. En dat kan alleen maar als je proactief bent.
Proactiviteit wordt vaak verward met initiatief nemen. Toch is proactiviteit veel meer.
Proactieve mensen nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen leven. Wat ga jij doen om van de overdracht een succes te maken? En hoe neem je daar verantwoordelijkheid voor?
Jij bent als eerste aan zet.
2) Droom jouw bedrijf
Je weet wat je wilt. Je weet dat er maar één verantwoordelijk is voor de dingen die gebeuren in jouw leven: dat ben jij. Hoe ziet de toekomst eruit voor jou? Wat is je ideaalplaatje? Wil je dat het bedrijf blijft zoals het nu is of heb je hele andere ideeën? In deze fase mag het allemaal.
Droom je bedrijf. Het is van jou.
Kun je ergens aan beginnen met het eind voor ogen? Welke stappen moeten gezet worden om naar dat eind toe te komen? Hoe ga je dat doen?
Je hebt je eigen ideale toekomst gemaakt.
De vraag is nu hoe je dat gaat doen.
Bedenk goed dat je aan een reis begint met het eind voor ogen. En dat is iets heel anders dan beginnen met het eind.
3) Plan terug naar de dag van vandaag
Als je weet waar je uit wil komen, dan kun je ook bedenken wat je allemaal moet doen om daar te geraken. Maak een beknopt plan van aanpak van de stappen die je wil zetten om je doel te bereiken.
Houd daarmee rekening met het feit dat wij als mensen geneigd zijn om veel dingen tegelijk te doen. Dat we veel te veel bezig zijn met het blussen van branden en dat relatief onbelangrijke zaken veel tijd opslokken.
Probeer bij het plannen naar de dag van vandaag zo veel mogelijk activiteiten te bedenken die nu niet dringend zijn, maar wel belangrijk. Het tweede kwadrant van bijgevoegde tijd-management matrix.
Dan heb je het eerste belangrijke resultaat behaald: jouw eigen plan! De eerste stappen naar een succesvolle overdracht zijn gezet. Je hebt jezelf centraal gesteld. Je weet welke stappen je globaal gaat nemen om dat te bereiken. Gefeliciteerd.
Nu is het wel spannend wat de anderen ervan vinden.
Dus ga je samen aan de slag met de vervolgstappen. Iedereen die betrokken is bij de overdracht heeft zijn of haar wensen geuit. Iedereen heeft een ideaalplaatje voor ogen.
Het is tijd om te gaan kijken waar de overeenkomsten en waar de verschillen liggen.
Ook hiervoor zijn er een aantal uitgangspunten die helpen om ervoor te zorgen dat iedereen betrokken blijft. Die zorgen dat de verhoudingen in de familie uitstekend blijven en dat er een gezamenlijke visie op de toekomst wordt ontwikkeld.
4) Denk win-win
Maak je geen illusies. De persoonlijke plannen zullen niet allemaal op 1 lijn zitten.
Er zijn nu eenmaal verschillen in visie, in aanpak, in rolverdeling en in meer.
Dus wat nu?
Vind je dat je iedereen moet overtuigen dat jouw idee het beste is? Dat de andere familieleden moeten inbinden, want je hebt toch niet voor niks zo veel tijd in jouw idee gestoken?
Kort gezegd, ga je denken in zoveel mogelijk winnen en dat anderen hun verlies moeten nemen of is je uitgangspunt het zoeken naar win-win situaties?
Geen halfbakken compromis, maar een echte win-win situatie.
Een echte win-win situatie is het streven.
5) Eerst begrijpen, voordat je begrepen wordt
Om win-win situaties te creëren, moet je in staat zijn om echt te begrijpen wat de ander wil zeggen met zijn of haar plan. En ik wed dat je in een standaardsituatie als volgt redeneert:
“Ik heb een goed plan geschreven. Ik heb er goed over nagedacht. Mijn visie is echt de beste. Stom van de rest dat zij dat niet zien.”
Als iedereen die aan tafel zit zo zou redeneren, wat zou er dan gebeuren?
Precies. Hakken in het zand en degene met de grootste mond wint.
Creëer je zo een win-win situatie? Een situatie waarvan iedereen volmondig zegt: Ja, dit is wat ik wil. Nee, dat is niet het geval.
Daarom moet je leren om empathisch te luisteren. Waarom zegt een ander wat hij of zij zegt?
Hoe kan ik er voor zorgen dat ik echt begrijp wat ze bedoelen? Hoe past datgene wat zij willen bij mij en bij mijn ideeën?
Je luistert naar elkaar, er komt begrip. Je kunt de plannen op elkaar afstemmen.
6) Zoek naar synergie
Voor een optimaal resultaat is synergie essentieel. Ik versta onder synergie simpel gezegd de meerwaarde van het geheel ten opzichte van de losse delen.
Creatief en open samenwerken gaat misschien niet op jouw manier maar misschien wel op een manier die voor jullie allemaal werkt.
De intentie om onderlinge belangen te respecteren en te ondersteunen en elkaars wensen zo dicht mogelijk te benaderen maakt iedereen gelukkig.
Vul elkaar aan. Streef naar betere en meer creatieve oplossingen.
7) Houd de zaag scherp
Zorg ervoor dat je zelf in staat bent om steeds de goede dingen te blijven doen. Zorg goed voor jezelf. Een gezonde geest, een gezond lichaam, blijf dicht bij de waarden die je belangrijk vindt en blijf in verbinding met je familie. Deze dingen zorgen ervoor dat de energie die je in het proces steekt zo effectief mogelijk is.
Ik wil graag eindigen met een anekdote uit het boek van Stephen Covey, waarbij je je even moet voorstellen dat je in de bossen een meneer koortsachtig een boom ziet omzagen:
“Wat bent u aan het doen?” vraagt u. “Ziet u dat niet?” antwoordt de meneer, “ik ben een boom aan het omzagen.”
U zegt: “U ziet eruit alsof u al dagen niets anders doet! Hoe lang bent u al bezig?”
De meneer antwoordt: “Meer dan vijf uur en ik ben kapot! Wat een werk.”
“Waarom stopt u niet even en maakt u de zaag scherp?” vraagt u, “ik weet zeker dat het dan een stuk sneller zal gaan.”
“Ik heb geen tijd om de zaag aan te scherpen," zegt de meneer resoluut, “ik heb het veel te druk met bomen omzagen.”
Zorg dus dat je allemaal in staat bent om de goede dingen te doen in het proces van een succesvolle overdracht van het familiebedrijf. Blijf in verbinding met elkaar.
Wil je meer?
Als familiebedrijf overdracht coach heb ik veel familiebedrijven succesvol begeleid.
Vraag een HIER een vrijblijvende strategie sessie aan.
Ik hoor graag van je, Helma
Andere interessante blog-artikelen
In de schijnbaar onverstoorbare wereld van zakelijke overdrachten, schuilt vaak een diepe emotionele complexiteit. Het verhaal van de familie Smidts is er een vol van menselijke emoties en het creëren...
"Soms is je bloedeigen dochter niet te volgen. Ze zegt dat ik aannames doe en niet echt naar haar luister. Naar haar mening moet het allemaal anders gaan in de toekomst! Hoe dan? En wat weet ze op h...
Op een gegeven moment komt de tijd dat een familiebedrijf overgedragen wordt aan een volgende generatie. Ieder bedrijf denkt dat de problemen die er bij hen spelen uniek zijn en dat niemand anders dat zo ervaart. Echter, in de praktijk lijken de processen die zich afspelen tijdens de overdracht van een familiebedrijf veel op elkaar.
Het begint allemaal met deze basisstappen:
Ben je er klaar voor?
De nieuwe generatie moet zich klaarmaken om het bedrijf over te nemen. De zittende generatie moet klaar zijn om het bedrijf los te laten.
Wil je echt samenwerken aan het succes in de toekomst?
Als de overname besproken wordt, dan komen er verschillende inzichten boven tafel.
• Hoe ga je daar als familie mee om?
• Hoe ga jij daar mee om?
• Ben je als familie in staat om in echte win-win te denken?
• Ben je bereid om naar elkaar te luisteren en echt te begrijpen wat de ander zegt?
• Ben je in staat om 1 + 1 = 3 samen te realiseren?
Heb je gezorgd dat dingen goed geregeld kunnen worden?
Als je er klaar voor bent en de samenwerking is duidelijk, dan moet je de zaken formeel gaan regelen.
• Hoe ga je het bedrijf overdragen?
• Wat worden de nieuwe rollen?
• Hoe gaat het er juridisch en financieel uitzien?
Wat is nu het probleem?
Iedereen zal beamen dat dit de logische stappen zijn.
Waarom is een overdracht van een familiebedrijf dan vaak zo moeizaam?
Waarom vechten families elkaar soms de tent uit als er een overdrachtsproces wordt gestart?
Dat komt omdat mensen vaak met de laatste stap beginnen.
Laten we het zakelijk maar regelen, daar draait het per slot van rekening om.
En dan gaat het mis.
Ouders, kinderen, broers en zussen vergeten met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren.
Ze begrijpen niet van elkaar wat ze willen en er komen irritaties. Met als gevaar dat zowel het bedrijf als de familie er onder lijdt.
Dat wat zakelijk zo goed leek, gaat ten onder aan onduidelijke communicatie en een gezamenlijke visie en focus op de toekomst. Vreselijk voor alle betrokken.
Dat kan anders!
Een stappenplan speciaal voor familiebedrijven
Als gebrekkige communicatie en geen gezamenlijke visie en focus belangrijke factoren zijn waardoor dingen misgaan, dan moeten we daar aan werken.
Zelf gebruik ik het werk van de Amerikaanse denker Stephen Covey als basis.
Covey ontwikkelde een model dat bekend staat als ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’. Het gaat over hoe je je eigen leven wil inrichten in relatie tot de mensen die belangrijk voor je zijn. Een perfect uitgangspunt voor de overname van familiebedrijven.
In dit artikel deel ik graag de verschillende eigenschappen en leg ik uit hoe die kunnen bijdragen aan een succesvolle overdracht van het familiebedrijf in goede harmonie.
1) Eerst de mens, dan pas het bedrijf
2) Droom jouw bedrijf
3) Plan terug naar de dag van vandaag
4) Denk win-win
5) Eerst begrijpen, voordat je begrepen wordt
6) Zoek naar synergie
7) Houd de zaag scherp
1) Eerst de mens, dan pas het bedrijf
Wil je instappen in het familiebedrijf? Wil je het bedrijf dat je hebt opgebouwd loslaten?
En vooral, waarom wil je dat?
Wil je dat omdat je vindt dat dat van je verwacht wordt? Of wil je dat omdat je daar een hele sterke drive voor hebt. Dat maakt nogal een verschil.
Dus voordat je begint te praten over welk zakelijk aspect dan ook, moeten alle betrokkenen voor zichzelf duidelijk hebben wat ze willen. In de praktijk is dit een lange weg. Maar het is wel de basis voor een succesvolle overdracht. En dat kan alleen maar als je proactief bent.
Proactiviteit wordt vaak verward met initiatief nemen. Toch is proactiviteit veel meer.
Proactieve mensen nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen leven. Wat ga jij doen om van de overdracht een succes te maken? En hoe neem je daar verantwoordelijkheid voor?
Jij bent als eerste aan zet.
2) Droom jouw bedrijf
Je weet wat je wilt. Je weet dat er maar één verantwoordelijk is voor de dingen die gebeuren in jouw leven: dat ben jij. Hoe ziet de toekomst eruit voor jou? Wat is je ideaalplaatje? Wil je dat het bedrijf blijft zoals het nu is of heb je hele andere ideeën? In deze fase mag het allemaal.
Droom je bedrijf. Het is van jou.
Kun je ergens aan beginnen met het eind voor ogen? Welke stappen moeten gezet worden om naar dat eind toe te komen? Hoe ga je dat doen?
Je hebt je eigen ideale toekomst gemaakt.
De vraag is nu hoe je dat gaat doen.
Bedenk goed dat je aan een reis begint met het eind voor ogen. En dat is iets heel anders dan beginnen met het eind.
3) Plan terug naar de dag van vandaag
Als je weet waar je uit wil komen, dan kun je ook bedenken wat je allemaal moet doen om daar te geraken. Maak een beknopt plan van aanpak van de stappen die je wil zetten om je doel te bereiken.
Houd daarmee rekening met het feit dat wij als mensen geneigd zijn om veel dingen tegelijk te doen. Dat we veel te veel bezig zijn met het blussen van branden en dat relatief onbelangrijke zaken veel tijd opslokken.
Probeer bij het plannen naar de dag van vandaag zo veel mogelijk activiteiten te bedenken die nu niet dringend zijn, maar wel belangrijk. Het tweede kwadrant van bijgevoegde tijd-management matrix.
Dan heb je het eerste belangrijke resultaat behaald: jouw eigen plan! De eerste stappen naar een succesvolle overdracht zijn gezet. Je hebt jezelf centraal gesteld. Je weet welke stappen je globaal gaat nemen om dat te bereiken. Gefeliciteerd.
Nu is het wel spannend wat de anderen ervan vinden.
Dus ga je samen aan de slag met de vervolgstappen. Iedereen die betrokken is bij de overdracht heeft zijn of haar wensen geuit. Iedereen heeft een ideaalplaatje voor ogen.
Het is tijd om te gaan kijken waar de overeenkomsten en waar de verschillen liggen.
Ook hiervoor zijn er een aantal uitgangspunten die helpen om ervoor te zorgen dat iedereen betrokken blijft. Die zorgen dat de verhoudingen in de familie uitstekend blijven en dat er een gezamenlijke visie op de toekomst wordt ontwikkeld.
4) Denk win-win
Maak je geen illusies. De persoonlijke plannen zullen niet allemaal op 1 lijn zitten.
Er zijn nu eenmaal verschillen in visie, in aanpak, in rolverdeling en in meer.
Dus wat nu?
Vind je dat je iedereen moet overtuigen dat jouw idee het beste is? Dat de andere familieleden moeten inbinden, want je hebt toch niet voor niks zo veel tijd in jouw idee gestoken?
Kort gezegd, ga je denken in zoveel mogelijk winnen en dat anderen hun verlies moeten nemen of is je uitgangspunt het zoeken naar win-win situaties?
Geen halfbakken compromis, maar een echte win-win situatie.
Een echte win-win situatie is het streven.
5) Eerst begrijpen, voordat je begrepen wordt
Om win-win situaties te creëren, moet je in staat zijn om echt te begrijpen wat de ander wil zeggen met zijn of haar plan. En ik wed dat je in een standaardsituatie als volgt redeneert:
“Ik heb een goed plan geschreven. Ik heb er goed over nagedacht. Mijn visie is echt de beste. Stom van de rest dat zij dat niet zien.”
Als iedereen die aan tafel zit zo zou redeneren, wat zou er dan gebeuren?
Precies. Hakken in het zand en degene met de grootste mond wint.
Creëer je zo een win-win situatie? Een situatie waarvan iedereen volmondig zegt: Ja, dit is wat ik wil. Nee, dat is niet het geval.
Daarom moet je leren om empathisch te luisteren. Waarom zegt een ander wat hij of zij zegt?
Hoe kan ik er voor zorgen dat ik echt begrijp wat ze bedoelen? Hoe past datgene wat zij willen bij mij en bij mijn ideeën?
Je luistert naar elkaar, er komt begrip. Je kunt de plannen op elkaar afstemmen.
6) Zoek naar synergie
Voor een optimaal resultaat is synergie essentieel. Ik versta onder synergie simpel gezegd de meerwaarde van het geheel ten opzichte van de losse delen.
Creatief en open samenwerken gaat misschien niet op jouw manier maar misschien wel op een manier die voor jullie allemaal werkt.
De intentie om onderlinge belangen te respecteren en te ondersteunen en elkaars wensen zo dicht mogelijk te benaderen maakt iedereen gelukkig.
Vul elkaar aan. Streef naar betere en meer creatieve oplossingen.
7) Houd de zaag scherp
Zorg ervoor dat je zelf in staat bent om steeds de goede dingen te blijven doen. Zorg goed voor jezelf. Een gezonde geest, een gezond lichaam, blijf dicht bij de waarden die je belangrijk vindt en blijf in verbinding met je familie. Deze dingen zorgen ervoor dat de energie die je in het proces steekt zo effectief mogelijk is.
Ik wil graag eindigen met een anekdote uit het boek van Stephen Covey, waarbij je je even moet voorstellen dat je in de bossen een meneer koortsachtig een boom ziet omzagen:
“Wat bent u aan het doen?” vraagt u. “Ziet u dat niet?” antwoordt de meneer, “ik ben een boom aan het omzagen.”
U zegt: “U ziet eruit alsof u al dagen niets anders doet! Hoe lang bent u al bezig?”
De meneer antwoordt: “Meer dan vijf uur en ik ben kapot! Wat een werk.”
“Waarom stopt u niet even en maakt u de zaag scherp?” vraagt u, “ik weet zeker dat het dan een stuk sneller zal gaan.”
“Ik heb geen tijd om de zaag aan te scherpen," zegt de meneer resoluut, “ik heb het veel te druk met bomen omzagen.”
Zorg dus dat je allemaal in staat bent om de goede dingen te doen in het proces van een succesvolle overdracht van het familiebedrijf. Blijf in verbinding met elkaar.
Wil je meer?
Als familiebedrijf overdracht coach heb ik veel familiebedrijven succesvol begeleid.
Vraag een HIER een vrijblijvende strategie sessie aan.
Ik hoor graag van je, Helma
Checklist voor een goede overdracht van het familiebedrijf
Checklist aanvragen
